NOB – Diagnostyka pasożytów

WSPÓŁCZESNE METODY DIAGNOZOWANIA PASOŻYTÓW

Jershova I. B., OSYCHNIUKL.M., MOCZALOVA A. A.

Ługański Państwowy Uniwersytet Medyczny,

Katedra pediatrii z infekcjami dziecięcymi

Publikacja przeglądowa opublikowana w ukraińskim czasopiśmie medycznym „Aktualnaja Infektiologia” w dodatku „Wsparcie lekarza praktyka” УДК 616.995.1-07 «312», 2014

ABSTRAKT

W artykule przedstawiono metody diagnozowania infekcji pasożytniczej mikroskopowe, analiza immunoenzymatyczna (ELISA), serologiczna, reakcja łańcuchowa polimerazy, diagnostyka biorezonansowa, hemoskanowanie, a także instrumentalne (badanie ultrasonograficzne i rentgenowskie, tomografia komputerowa) i laboratoryjne, które mają znaczenie pośrednie (kliniczne badanie krwi, badanie krwi na testy wątrobowe, analiza kału na dysbiozę). Opisano zalety metod, ich wady, wiarygodność uzyskanych danych…

Według WHO głównymi infekcjami pasożytniczymi na Ziemi jest objętych prawie 4,5 miliona ludzi. Ale to tylko zdiagnozowane przypadki, rzeczywista częstość występowania jest znacznie wyższa. Helmintozy pozostają zdecydowanie najczęstszymi chorobami pasożytniczymi u ludzi i mają ogromne znaczenie, zwłaszcza u dzieci [2, 3, 8, 10].

Częściej pasożyty występują w dzieciństwie. Przyczyniają się do tego: szerokie rozpowszechnienie materiału rozrodczego pasożytów (cysty, jaja, larwy) w środowisku i niewystarczający rozwój umiejętności higienicznych u dzieci; obecność okresów przejściowego osłabienia odporności po przebytych ostrych chorobach układu oddechowego; pobyt w obozach zdrowia, wycieczki turystyczne itp. [3]. Szczyty wykrytych robaków robaczkowych u dzieci obserwuje się w następujących okresach wiekowych — 2-3 lata, 4-7 lat, 10-14 lat. Wśród wszystkich inwazji pasożytów dominują askarydoza, enterobioza, lamblioza, trichinelloza, rzadziej opistorchoza, trichocefaloza, strongyloidoza, tenia — rynchoza, tenioza, hymenolepidoza, difylobotrioza, toksokaroza. Ostatnio wśród robaków pasożytniczych duże miejsce zajmują tak zwane mikst-inwazje (tj. infekcje bakteryjno-pierwotniakowe, przyp.tłum.), których diagnoza jest szczególnie trudna [1, 2].

Pasożyty mają negatywny wpływ na ludzkie ciało. Prowadzą do alergizacji, rozwoju polihipowitaminozy, makro – i mikroelementoz, zaburzeń hematopoezy i przepuszczalności naczyń krwionośnych, nierównowagi hormonalnej. Helmintozy przyczyniają się do powstawania chronicznych chorób (zapalenie pęcherzyka żółciowego, kamica żółciowa, zapalenie trzustki, zapalenie jelita grubego, cukrzyca, astma oskrzelowa, atopowe zapalenie skóry), zaburzenia psychoemocjonalne (chroniczne zmęczenie, drażliwość, lęk, nadpobudliwość u dzieci), niedokrwistość itp. Przy długotwałej helmintozie może rozwijać się wtórne upośledzenie układu immunologicznego [3,4,8].

Czujność lekarzy wobec pasożytów w populacji jest obecnie niewystarczająca, a zapobieganie sprowadza się do leczenia zdiagnozowanych pacjentów.

Rozpoznanie helmintozy opiera się na danych epidemicznych i laboratoryjnych. Objawy takie jak zespół asteniczny, nawracająca pokrzywka, upośledzona regeneracja skóry i błon śluzowych, trudne do leczenia atopowe zapalenie skóry i zespół obturacyjny oskrzeli, polilimfadenopatia i powiększenie wątroby i śledziony o niejasnym pochodzeniu, przerost trzeciego migdałka stopnia II—III, język „geograficzny”, zmniejszony lub selektywny apetyt, niestabilne stolce mogą wskazywać na obecność robaków [7, 8].

Obecnie nie ma prostej, niedrogiej i niezawodnej metody diagnozowania robaków pasożytniczych. Opracowane techniki bezpośredniego wykrywania wzrokowego (badania mikroskopowe) wymagają minimalnej ekspozycji na materiale diagnostycznym, wielokrotnych powtórnych badań. Larwy i jaja robaków, zlokalizowane w drogach żółciowych, wątrobie, trzustce i dwunastnicy, znajdują się w zawartości dwunastnicy i żółci.

Robaki pasożytujące w jelitach są wykrywane za pomocą różnych METOD BADANIA KAŁU: Kopro-gram, metoda grubego rozmazu kału według Kato, metoda wzbogacania, skrobanie okołoodtnicze, metoda Bermana, metoda wytrącania formalinowo-eterowego, wykrywają jaja, larwy, cysty, oocysty, trofozoity. Jeśli podejrzewa się paragonimozę, bada się flegmę, a schistosomatozę moczowo—płciową – mocz. Wiarygodność metody nie przekracza 15-20 %, wynik zależy od etapu inwazji robaków, czasu aktywności robaków, ich stężenia w badanym materiale, profesjonalizmu technika laboratoryjnego. Czasami pozytywny wynik można osiągnąć od 8 do 10 badania. Na przykład niska wiarygodność skrobania okołoodbytniczego podczas 1-2-krotnego badania wynika z częstotliwości składania jaj przez samice owsików. Specyfika wydzielania cysty przez Giardię została nazwana „zjawiskiem przerywanego wydzielania cysty”, w którym fazy masywnego wydzielania cysty są zastępowane fazą ujemną, która może trwać od 2-3 dni do 2-3 tygodni. W tym okresie nie można wykryć Giardii w kale [4, 6-8].

Bezpośrednie wykrycie pasożyta nie zawsze jest możliwe ze względu na jego lokalizację tkankową (włośnica, Echinokokoza, toksokaroza).

BADANIE IMMUNOLOGICZNE KRWI pozwala określić obecność antygenów i przeciwciał przeciwko robakom, wiarygodność zależy od liczby i cyklu życiowego robaków w organizmie. Analiza ELISA ma wysoką czułość i swoistość, która wynosi 90 %, umożliwia określenie rodzaju robaków, ich liczby, śledzenie dynamiki rozwoju procesu wskazywanego przez poziom przeciwciał. Wada metody – można znaleźć ograniczony zakres pasożytów- Giardia lamblia, przywry opistorchis, włośnica, glisty, Toxocara, Toxoplasma. Wiarygodność metody wynosi 60-80 %, mniej u osób z niedoborem odporności [3, 8, 11].

W BADANIU SEROLOGICZNYM określa się obecność przeciwciał przeciwko robakom (wiarygodność wynosi około 60 %): W przypadku podejrzenia echinokokozy, wągrzycy (cysticerkozy), włośnicy, toksokarozy szeroko stosuje się pośrednie reakcje hemaglutynacji, aglutynacji lateksowej, wiązania dopełniacza, immunofluorescencji [8, 11].

Nie we wszystkich przypadkach metody określania specyficznych przeciwciał mają wystarczającą swoistość i wiarygodność. Skład antygenowy pasożyta zależy nie tylko od gatunku, ale także od etapu; przechodząc złożony cykl rozwojowy od jaja do osoby dorosłej, robaki zmieniają skład antygenowy. Ponadto w reakcjach immunodiagnostycznych stosuje się przeciwciała somatyczne, a w organizmie gospodarza przeciwciała są wytwarzane głównie na wydalinach i wydzielinach robaków. Niespecyficzne wrażliwość organizmu, wspólność niektórych antygenów przywry, pierwotniaków i ludzi powodują wysoki ciężar właściwy fałszywie dodatnich odpowiedzi w mianach poniżej wiarygodnie diagnostycznych [8, 10].

Metoda oznaczania pasożytów za pomocą PCR-RFLP reakcji łańcuchowej polimerazy jest wysoce specyficzna i bardzo wrażliwa, ale ze względu na koszty i złożoność nie może być przesiewowa, gdy na przykład grupa dzieci z placówki opieki nad dziećmi musi zostać zbadana [7].

Układ odpornościowy nie zawsze reaguje (rozpoznaje i niszczy) na obecność robaków w organizmie. Wynika to z faktu, że niektóre robaki mają mocną i odporną chemicznie powłokę lub są pokryte substancją, która nie jest rozpoznawana przez układ odpornościowy; lokalizują się w tkankach najbardziej chronionych przed reakcjami zapalnymi, na przykład w rdzeniu kręgowym; wiele z nich w przewodzie pokarmowym uwalnia antyenzymy, co chroni je przed śmiercią; mają długą żywotność (lata, a czasem aż do śmierci osoby); żywią się dzięki glikolizie czystymi węglowodanami; mają takie elementy, jak przyssawki, haczyki itp., co przyczynia się do zamocowania ich w ciele; u wielu gatunków występuje rozmnażanie płciowe, w którym następuje wymiana informacji genowych, co prowadzi do zwiększenia heterogenicznej populacji, zmniejszenia wad; mają wysoki poziom płodności.

Dzięki BADANIU ULTRASONOGRAFICZNEMU, radiologicznemu narządów jamy brzusznej, tomografii komputerowej można zidentyfikować pośrednie objawy robaków pasożytniczych: powiększenie wątroby i śledziony, nieregularność miąższu wątroby i śledziony z powodu małych sygnałów hiperechogennych, powiększone węzły chłonne w bramie śledziony i same robaki (echinokoki, plątaniny robaków jelitowych itp.).

DIAGNOSTYKA BIOREZONANSOWA to nowoczesna technika badania bioinformacyjnego, oparta na rejestracji specjalnych czujników drgań elektromagnetycznych o unikalnym specyficznym spektrum częstotliwości, które każdy pasożyt jest w stanie emitować. Diagnostyka biorezonansowa pozwala wykryć obecność pasożytów na różnych etapach rozwoju, wskazać ich lokalizację, określić stopień uszkodzenia narządów. Charakteryzuje stan organizmu i wychwytuje stany przedzapalne, które można skorygować i zapobiec chorobie. Ta metoda jest uważana za najbardziej niezawodną, a jej wiarygodność wynosi 75-95 % [5, 9].

HEMOSKANOWANIE – jakościowe badanie krwi za pomocą potężnego mikroskopu ciemnego pola, można zobaczyć stan komórek krwi (kształt, rozmiar, aktywność, kolor itp.), obecność niespecyficznych pierwiastków i substancji — wszystko to bezpośrednio lub pośrednio wskazuje na obecność w organizmie pasożytów. Obraz jest wyświetlany na ekranie monitora za pomocą wbudowanej kamery wideo w mikroskopie. Ta metoda diagnostyczna ma wysoką wiarygodność [8].

Pośrednimi objawami laboratoryjnymi pasożytów mogą być niedokrwistość, bazofilia, eozynofilia, wzrost poziomu aminotransferazy asparaginianowej. Tak więc w toksokarozie wykrywana jest reakcja białaczkowa eozynofili (ponad 20%) na tle uporczywego zespołu alergicznego (atopowe zapalenie skóry z wyraźnym swędzeniem i opornością na tradycyjną terapię, ciężka astma oskrzelowa). Zahamowanie normalnej Escherichia coli w teście kału na dysbiozę może również wskazywać na możliwą helmintozę.

Wnioski

1. Na obecnym etapie nie ma laboratoryjnych metod badania pasożytów, które są w 100% niezawodne.

2. Reakcja łańcuchowa polimerazy i diagnostyka biorezonansowa mają największą wiarygodność w diagnostyce helmintozy.

3. Do diagnozowania helmintozy zaleca się stosowanie zestawu metod laboratoryjnych i instrumentalnych.

https://cyberleninka.ru/article/n/metody-diagnostiki-gelmintozov-na-sovremennom-etape